Արթուր Բաղդասարյանի հետ համագործակցության մասին

Շատերին հետաքրքրում էր, թե ինչ սկզբունքների վրա է հիմնված մեր համագործակցությունը Արթուր Բաղդասարյանի հետ: Սովորաբար քաղաքական ուժը կամ քաղաքական գործիչը քվե է ստանում իր ներկայացրած ծրագրի համար: Մարդն ասում է, որ անելու է սա, սա, սա, ընտրեք ինձ: Ա. Բաղդասարյանը ներկայացրել է ծրագիր, որին քվեարկել է 270 հազար մարդ: Այդ մարդիկ իրենց ձայնը չեն տվել Ա. Բաղդասարյանին, որ նա մշտական պայքարի մեջ լինի իշխանությունների հետ, այլ նրա համար, որ լուծի իր առաջադրած խնդիրները:
Մենք առաջարկելով Ա. Բաղդասարյանին համագործակցել, չենք ասել՝ եկեք միացեք մեզ, այլ հնարավորություն ենք տվել լուծելու այն խնդիրները, որոնք ներկայացվել են նրա ծրագրում: Մեր նպատակն ու ծրագրերը համադրելի են, և սա է պատճառը, որ մենք Ա. Բաղդասարյանի կողմից ստացել ենք դրական արձագանք: Մեր գործունեությունը քննադատել է նաև ՀՅԴ-ն՝ երբեմն տեղին, երբեմն անտեղի, սակայն մենք շարունակում ենք աշխատել Դաշնակցության հետ: Սա հենց նոր քաղաքական մշակույթն է, որը ձևավորվում է Հայաստանում: Քաղաքական մշակույթ, որը նշանակում է՝ չմոռանալով ընդհանուր նպատակը, գտնել համագործակցության ընդհանուր եզրեր և միասնաբար լուծել առկա խմդիրները: Սրանից կշահի քաղաքացին:
Ցանկացած երկրում ընդդիմության նպատակը երկրի և հասարակության առաջ ծառացած խնդիրների լուծումն է: Ընդդիմությունը հայտարարում է, որ ինքն ավելի լավ կարող է լուծել այդ խնդիրները: Մենք էլ մեր կողմից հայտարարում ենք, որ պատրաստ ենք համագործակցության այդ խնդիրների լուծման հարցում: Սակայն կա նաև ընդդիմություն, որը ընդդիմություն է ընդդիմություն լինելու համար: Սա ևս տարբերակ է, սակայն իմ կարծիքով, ոչ հեռանկարային:
Ինչ վերաբերվում է ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի գնահատականին, ապա նախագահն արտահայտել էր անձնական կարծիք, անձնական դիրքորոշում, և ոչ թե անձի՝ տվյալ դեպքում Արթուր Բաղդասարյանի, այլ երևույթի նկատմամբ: Այլապես մեր իրավապահները ստիպված պիտի լինեին Արթուր Բաղդասարյանի գործողությունների վերաբերյալ քննություն կատարել:

Այս պատասխանին վերաբերող հարցերը տե'ս comment-ներում:

Մարտի մեկի մասին

Օրեր առաջ համացանցի օգտագործողների հետ կայացած իմ հարցուպատասխանի ընթացքում հնչած հիմնական հարցն այն էր, թե ի՞նչ է տեղի ունեցել մարտի մեկին, ո՞վքեր են պատասխանատու այդ իրադարձությունների համար, ինչպե՞ս ենք տեղի ունեցածի հետևանքները, ի՞նչ ենք անելու, որ նման բաներ այլևս չկրկնվեն: Հեռուստատեսությամբ հեռարձակված հարցուպատասխանի ժամանակ պատասխանեցի բարձրացված հարցերի ճնշող մեծամասնությանը, սակայն որ ևս մեկ անդրադարձն այս խնդրին բնավ ավելորդ չէ:
Փետրվարի 19-ին Հայաստանում անցկացվեցին հերթական նախագահական ընտրությունները: Մենք կարողացանք ամրապնդել ժողովրդավարության ավանդույթները, կարողացանք, որպես կայացող ժողովրդավարություն, կրկին լավ ընտրություններ կազմակերպել: Սովորական պայմաններում այսպիսի ընտրություններից, քաղաքական համագործակցության, համաձայնության ձեւաչափ գտնելուց հետո կարող էր տոն լինել, սակայն հետընտրական գործընթացներն, անշուշտ, հարված հասցրին ոչ միայն ընտրություններին, այլ մեր ողջ ժողովրդին, մեր պետությանը, բոլորի տրամադրությանը: Բնականոն պայմաններում ես պիտի ուրախ լինեի, սակայն հիմա ուրախ չեմ: Ես դառնացած եմ, որ իրադարձություններն ընթացան մի մարդու ծրագրած սցենարով, ընթացան այնպես, որի արդյունքում մենք չկարողացանք խուսափել կորուստներից: Կարծում եմ՝ կազմակերպիչներն ուղղակի խուճապի մատնվեցին, երբ տեսան, որ մնացած թեկնածուներն ընդունեցին համագործակցության իմ առաջարկությունը, եւ օգտագործեցին այս առիթը։ Խոստանում եմ, որ իրադարձությունների հետ կապված բոլոր նյութերը հետագայում դառնալու են հանրության սեփականությունը: Բոլորը կտեսնեն, թե ովքեր ինչ ցուցումներ են տալիս։ Եթե նույնիսկ դա քրեորեն պատժելի արարք չէ, համենայնդեպս՝ բարոյականության որեւէ նորմ չի պարունակում իր մեջ։
Մենք չկարողացանք կանխել աղետը, չկարողացանք, ուրեմն՝ պատասխանատու ենք, ուրեմն յուրաքանչյուրս մեղավորության իր բաժինն ունի, բայց այսօր մեղքի աստիճանի մասին չէ, որ պետք է մտածենք, այլ՝ թե ինչպես վերացնենք այս ողբերգության հետեւանքները:
Ինչու՞ այդ ողբերգությունը տեղի ունեցավ: Միգուցե՞ մենք գերագնահատեցինք մեր քաղաքական հակառակորդներից մեկի պատասխանատվության զգացումը, միգուցե՞ գերագնահատեցինք այն, որ նախկինում նախագահի պաշտոնում պաշտոնավարած մարդը երբեք երկիրը չի տանի ցնցումների ու անկայունության: Սակայն մենք գործ ունեինք ոչ թե պետական գործչի, այլ մարդու հետ, ով անձնական ամբիցիաները գերադասում էր մեր պետության, մեր հայրենիքի շահերից:
Իմ դառնությունը, սակայն ոչ թե թևաթափ լինելու և միայն վշտանալու հոգեվիճակ է, այլ քրտնաջան աշխատելու, մեր հայրենիքը զարգացնելու, մեր իշխանությունների նկատմամբ ժողովրդի վստահությունը վերստեղծելու, վերականգնելու մարտահրավեր: Դրան հասնելու ամենակարճ ճանապարհը, իմ կարծիքով մեր լավ աշխատանքն է: Մեր առաջին սկզբունքային քայլերից հետո ժողովուրդը համոզվի, որ ճիշտ ընտրություն է կատարել:
Եթե վերականգնենք դեպքերի ժամանակագրությունը, ապա հարկադրված ենք փաստել, որ կար երկու ելք. ոչինչ չանել ու տեսնել, թե ինչպես են մի խումբ մարդիկ փորձում զրոյացնել ժողովրդի կամաարտահայտությունը կամ պաշտպանել ժողովրդավարության նվաճումները: Սպասել նոր մարդկային զոհերի, թալանի ու ավազակությունների կամ պաշտպանել մարդկանց ամենահիմնական իրավունքը` կյանքի իրավունքը: Այդ ամենից հետո միայն, նախագահն իր լիազորությունների շրջանակում և օրենքով սահմանված կարգով միայն Երևան քաղաքում մտցրեց արտակարգ դրություն: Հաջողվեց խուսափել նոր զոհերից ու անկայունությունից: 
Եկեք ազնիվ լինենք. զենքով իշխանություն վերցնելը ցանկացած երկրի իրավունք միանշանակ մեկնաբանում է, որպես պետական հեղաշրջման փորձ: Ժողովրդավարության հաղթանակի միջոցներն այլ են:
Դեպքերի ժամանակագրությունը ու հետագայում տեղի ունեցածի վերլուծությունը փաստում է. նստացույցի մասնակիցներին կամ ցուցարարներին ցրելու հրաման կամ որոշում չի եղել։ Այն, ինչ հայտարարում է ոստիկանությունը, այն, ինչ կհայտարարի դատախազը, ինչ կպարզվի քրեական գործի արդյունքում, բոլորիս համար պետք է հստակ լինի, որեւէ ցանկություն չունենք ինչ-որ բան թաքցնելու։ Մինչ այս պահը ես վստահ եմ, որ ոստիկանությունը գնացել է ոչ թե ցրելու, այլ ստուգելու զենք-զինամթերքի առկայությունը։ Ես անկեղծորեն հավատում եմ, որ ոստիկանությանը չհաջողվեց հայտնաբերել ավելի շատ զենք ու զինամթերք։ Ես ոչ միայն հավատում եմ, այլ նաեւ ցավում եմ, որովհետեւ եթե այդ զենք-զինամթերքի հիմնական մասը հայտնաբերվեր, գուցե արդեն երեկոյան եւ գիշերվա ընթացքում ավելի քիչ զենք օգտագործվեր զանգվածային անկարգությունների ժամանակ։
Եթե ոստիկանությունը գնար ցրելու, ապա պարտավոր էր միջոցառումների ողջ շղթա նախատեսել։ Ոստիկանությունն անպայման պետք է մտածեր, որ կան ակտիվիստներ, կան մարդիկ, ովքեր այդ բանը կարող են այլ տեղ կատարել։ Այսինքն՝ ձերբակալություններ չեղան, եւ ընդհանրապես՝ դեպքերին անպատրաստ լինելը բերեց նրան, որ տասնյակ ոստիկաններ վիրավորվեցին։ Եթե ոստիկանությունը գնում էր ցրելու, ապա ինչո՞ւ առանց զենքի, ինչո՞ւ առանց հատուկ հանդերձանքի, սաղավարտի, վահանի, ռետինե մահակների։
Իշխանությունները շատ բան են արել, եթե չասեմ՝ ամեն ինչ, այդ բախումներից խուսափելու համար, եւ իրականությանը չի համապատասխանում այն փաստը, որ հանրահավաքի համար առաջարկվել է միայն «Հանրապետական» մարզադաշտի մերձակայքը կամ կայարանամերձ հրապարակը։ Դուք պետք է տեսած լինեիք վավերագրական կադրեր առ այն, որ ոստիկանությունը ցուցարարներին առաջարկեց գնալ եւ հանրահավաքը շարունակել Մատենադարանի մերձակա հրապարակում, բայց ոստիկանության առաջարկությունը մնաց օդում կախված, որովհետեւ մի մասը համաձայնեց, մյուս մասը՝ ոչ, որովհետեւ արդեն կար Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի խիստ ցուցումը՝ ամրապնդվել այդտեղ, դեսպանատան աչքի առաջ։ Հասկանո՞ւմ եք՝ ամրապնդվել, ոչ թե մնալ այդտեղ, շարունակել ցույցը, այլ՝ ամրապնդվել։ Հենց այդ ցուցումից հետո էր, որ շուռ տրվեցին տրոլեյբուսներ, ավտոբուսներ եւ այսպես ասած՝ բարիկադներ կառուցեցին, եւ ոստիկանության կոչը՝ չդիմել անօրինական գործողությունների, մարդկանց գույքն ապօրինի չբռնագրավել, պետական գույքը չփչացնել եւ ընդհանրապես՝ զերծ մնալ անօրինական գործողություններից, որեւէ արձագանք չգտավ։ Հակառակը՝ այդ բոլոր կոչերը, առաջարկությունները որոշ մարդկանց կողմից ընկալվեց թուլության նշան եւ սկսեցին ծեծել ոստիկաններին։ Դուք տեսել եք վավերագրական կադրեր, թե ինչպես 40-50 հոգով ծեծելով փորձում են սպանել ոստիկանի, երեւի տեսել եք, որ ընդդիմադիր պատգամավորներից մեկը դանակահարվել է միայն այն պատճառով, որ ցանկանում էր պաշտպանել անզեն ոստիկանին։ Այսինքն` ոստիկանությունն ի՞նչ, պիտի թողներ հեռանա՞ր այդ վայրից։
Հարկ է անդրադառնալ շրջանառվող որոշ տեղեկությունների, որոնք տարածվում են միայն իրավիճակը սրելու նպատակով: Ես հայտարարում եմ, որ հանրահավաքի մասնակիցներին ցրելու համար հրազեն չի գործադրվել։ Ես այն մարդկանց, ովքեր թալանում էին խանութները, մասսայական անկարգություններ էին անում, տարբերակում եմ հանրահավաքի մասնակիցներից, ընդ որում՝ այդ մարդկանց մի մասի մոտ նաեւ զենք կար. խոսքը ցուցարարների մասին չի։
Մենք մեծ կորուստ ենք ունեցել 8 հոգի է զոհվել՝ 7 քաղաքացիական անձ եւ մեկ սպա: Տուժել են հարյուրավոր քաղաքացիներ: Երբ այցելում էի տուժածներին հիվանդանոցում ցավի եւ դառնության զգացողություն ունեի մի պարզ պատճառով, որովհետեւ նրանք տարբեր մարդիկ էին։ Այդ մարդիկ դժվար թե ընդհանուր հետաքրքրություններ ունենային. ե՛ւ մասնագիտությամբ էին տարբեր, ե՛ւ կազմվածքով, ե՛ւ, անմիջապես երեւաց, որ բնավորությամբ են տարբեր։ Կարծում եմ՝ նրանց հետ շփումն ինձ համար օգտակար էր։ Ես նաեւ կարողացա խոսել այն մարդկանց հետ, ովքեր տուժել են ե՛ւ կազմակերպիչների ջանքերի, ե՛ւ մեր՝ անկարգությունները կանխել չկարողանալու պատճառով։
Տեղի է ունեցել մարդկային ողբերգություն, մենք ունեցել ենք անդառնալի կորուտ, ու ես իմ ցավակցությունը հայտնել եմ: Առաջիններից մեկը ես էի, որ ցավակցություն հայտնեցի ե՛ւ մեր ժողովրդին, և զոհվածների ընտանիքներին, ընդհանրապես՝ բոլոր նրանց, ովքեր տուժել էին ֆիզիկապես եւ բարոյապես։ Այդ տեքստը բազմիցս ընթերցվել է էկրանից, տեղադրված էր եւ վստահ եմ՝ հիմա էլ տեղադրված է մեր համացանցային կայքում: Իհարկե՝ հիմա էլ եմ ցավակցում: Ինչ վերաբերվում է սուգ հայտարարելուն, սովորաբար սուգ հայտարարում են այն դեպքերում, երբ հասարակությունը միանշանակ գնահատական է տալիս տեղի ունեցածին, երբ տեղի ունեցածը որևէ շահարկման հնարավորություն չի թողնում: Այս դեպքում գործ ունենք այլ իրավիճակի հետ, հասարակության մի մասը չի հասկանում, թե ինչ է տեղի ունեցել, մենք դեռ փորձում ենք պարզել իրականությունը, ընթանում է քննություն: Սա, իհարկե, չի նվազեցնում ողբերգության չափը, որի համար անկեղծորեն ցավում ենք: ։
Վերջում ցանկանում եմ հավատացնել, որ քրեական գործի շրջանակում քննվելու են բոլոր փաստերը։ Ինչ վերաբերում է իմ գործողություններին՝ դրանք լինելու են համարժեք, որեւէ անմեղ մարդ չպետք է պատասխանատվության ենթարկվի և բոլորը հավասար են լինելու օրենքի առաջ:

Այս պատասխանին վերաբերող հարցերը տե'ս comment-ներում:
Հարցրերի մի մասին ես արդեն պատասխանել եմ իմ հեռուստատեսային հարցազրույցի ընթացքում: Կարող եք տեսնել սղագրության ամբողջական տեքստը այս բլոգում: Բլոգում տեղադրված է նաև հարցազրույցի հեռուստատեսային տարբերակը: Հարցերի մի փոքր մասն ուղղակի դարձել է ժամանակավրեպ:

ՀԵՏԸՆՏՐԱԿԱՆ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄՆԵՐ

Իմ համացանցային հարցազրույցի ընթացքում ձեր բարձրացրած հարցերի մի մասը վերաբերվում է անցած նախագահական ընտրություններին, Հայաստանում ժողովրդավարության ապագային և  հետընտրական զարգացումներին: Ձեզանից շատերն են հարցնում, թե ի՞նչ միջոցներով եմ կարողանալու վերականգնել հասարակական համերաշխությունը, թե ի՞նչ է արվելու խոսքի ազատության, մարդու իրավունքների ու օրենքի գերակայության ամրապնդման ուղղությամբ: Փորձեմ պատասխանել ձեր բարձրացրած հարցերին:
Ես համարում եմ, որ տարել եմ ազնիվ հաղթանակ: Այդ հաղթանակի հիմքերը մեկ օրում չէ, որ դրվել են: Խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքում մենք ստացանք դիտորդների այնպիսի գնահատական, որ այլ երկրներում չէին սպասում: Միայն դրանից հետո էր, որ ես սկսեցի խոսել նախագահական ընտրությունների մասին։ Չի եղել մի հանդիպում, որ ես իմ կողմնակիցներին, իմ համակիրներին չխնդրեմ առավելագույնն անել ազատ, արդար, թափանցիկ ընտրություններ անցկացնելու համար։Նախագահական ընտրությունների արդյունքում մենք ստացանք միջազգային դիտորդների լավ գնահատականը։ Հարյուրավոր դիտորդներ կային, եւ նրանց եզրակացությունը միանշանակ է՝ Հայաստանում ընտրությունները հիմնականում համապատասխանել են երկրի ստանձնած պարտավորություններին, եւ այնտեղ չափազանց էական մի կետ էլ կա, որ պետական բարձր պաշտոնյաները շատ բան արեցին ընտրությունների լավ անցկացման համար։ Որ թերություններ եղել են, որեւէ մեկը չի ժխտում, որ թերություններ լինելու են նաեւ հաջորդ ընտրություններում, որեւէ մեկը չի կարող բացառել, որ թերություններ լինում են նաեւ այլ երկրներում, դա էլ չի կարելի բացառել։ Մենք ուղղակի պետք է կարողանանք ընտրությունից ընտրություն բարելավել նախ՝ ընտրական համակարգը, երկրորդ՝ հասարակության վստահությունն ընտրությունների նկատմամբ։
Վերջին շրջանում հաճախ է հնչում այն հարցադրումը, թե երբ ենք ապրելու ժողովրդավարական պետությունում, թե երբ է մեր քաղաքական համակարգը լիովին համապատասխանելու ժողովրդավարական չափանիշներին: Ես պիտի չհամաձայնեմ այս հարցադրման բովանդակության հետ: Ես չեմ համարում, որ մենք չունենք ժողովրդավարություն: Ժողովրդավարություն բառի բուն իմաստը ժողովրդի իշխանությունն է, իսկ դա իրականացնելու միակ ձևը ընտրություններն են: Մեր երկրում ընտրությունների անցկացման որակը հանգրվանից հանգրվան լավանում է, մենք, որպես պետություն, որպես հասարակություն կարողանում ենք ժողովրդավարական ընտրությունների ավանդույթը  մեզանում ամրապնդել, սակայն նաև պիտի հավաստենք, որ ժողովրդավարությունը չի ստեղծվում ոչ մի օրում, ոչ մի տարում, ոչ էլ տասը տարում, օրինակ ամերիկյան ժողովրդավարության կայացումը հարյուրամյակներ է պահանջել: Եթե հիշենք պատմությունը, ապա կտեսնենք, որ քաղաքացիական ազատությունների ու ժողովրդավարական զարգացումների առաջընթացը թվագրվում է վերջին մի քանի տասնամյակներով, այսինքն՝ ժողովրավարությունն այնպիսի հասկացություն է, որն անընդհատ զարգացում ու ամրապնդում է պահանջում, դա շարունակական գործընթաց է, որովհետև մշտապես քաղաքացիական ազատությունների պահանջվող ծավալն աճում է: Ես համոզված եմ, սակայն, որ մենք ճիշտ ուղու վրա ենք:
Արդյո՞ք բռնի ուժով իշխանությունը գրավելու փորձ անելը ժողովրդավարության նշան է, արդյո՞ք փոքրամասնության իշխանությունը ժողովրդավարություն է,  արդյո՞ք ժողովրդավարությունը տարբեր երկրներում տարբեր մոտեցումներ է ենթադրում: Ոչ, ժողովրդավարությունը չի լինում հայկական, վրացական, ամերիկյան կամ այլ տեսակի: Ժողովրդավարությունը մեծամասնության իշխանությունն է: Այն կամ գործում է, կամ մատնված է անգործության, մենք խնդիր ունենք, որ այդ համակարգի բնականոն կենսագործունեությունը հնարավոր չլինի որևէ կերպ խաթարել: Դրա համար պիտի ավելի կարևոր խնդրի լուծմանը ձեռնամուխ լինենք: Պիտի վերաստեղծենք հասարակական համերաշխության մթնոլորտը:
Այստեղ ես երկու հիմնական քայլ եմ կարևորում, քայլեր, որոնք ես անպայման անելու եմ: Առաջինը երկխոսությունն է: Ես երկխոսության ձեռք եմ մեկնել բոլորին և բաց ու անկեղծ խոսակցության համար ստեղծված կամուրջները չեմ այրել: Իմ առաջարկը դեռ ուժի մեջ է: Երկրորդն իմ աշխատանքն է: Ես խոստացել եմ, որ լինելու եմ ոչ միայն իմ աջակիցների, այլ առաջին հերթին Հայաստանի Հանրապետության յուրաքանչյուր քաղաքացու նախագահը, նաև այն մարդկանց նախագահը, ովքեր ինձ չեն աջակցել ու այսօր այս բառերը կարդալիս կարող են անվստահության ու տարակուսանքի պահեր ունենալ: Իսկ նոր կառավարության մասին բոլոր հարցերին, ես խոստացել եմ պատասխանել կառավարության ձևավորումից հետո՝ նույն ձևաչափով:
Իմ ելույթների ժամանակ ես ասել եմ, որ պաշտպանելու եմ մարդու ու քաղաքացու բոլոր հիմնարար իրավունքները, սակայն այդ իրավունքների պաշտպանությունը չի լինելու ի հաշիվ այլ իրավունքների, չի լինելու ի հաշիվ օրինականության ու արդարության: Եթե այսօր բարձրացվում է այն հարցը, թե երբ է մեր երկրում լինելու օրենքի գերակայությունը, երբ է օրենքը բոլորի համար հավասար լինելու, ասեմ, որ օրենքը բոլորի համար հավասար է, մենք, մեր հասարակությունը, մեզանից յուրաքանչյուրը պիտի ընդունի այդ գիտակցումը: Եթե մինչև այսօր թերացումներ եղել են, եթե այսօր թերացումներ կան, մենք դրանք շտկելու ենք` մեզ հայտնի ու համաշխարհային փորձով ապացուցված մեթոդներով: Այդ ամենը լինելու է տեսանելի ու թափանցիկ, ընդհանրապես մեր պետության կառավարման համակարգն է այդպիսին դառնալու հասարակության համար: Համոզված եմ, որ մոտ ժամանակներս, դուք ձեր բարձրացրած հարցերի լուծումները կտեսնեք ոչ միայն կենդանի մատյանում, այլև մեր իրականությունում, ձեր ամենօրյա կյանքում:

Այս պատասխանին վերաբերող հարցերը տե'ս comment-ներում:

Կոռուպցիա

Ես բազմաթիվ հարցեր եմ ստացել կոռուպցիայի վերաբերյալ, որոնք վերաբերում են հանրային կյանքի մի շարք ոլորտների: Այս երևույթը մեր հասարակությանը հուզող կարևորագույն հիմնախնդիրներից է: Կոռուպցիան այնպիսի հասարակական արատ է, որի դեմ պետք է պայքարել անընդհատ: Ճիշտ չի լինի ասել, որ մենք չենք պայքարում այս չարիքի դեմ: Գուցե այդ պայքարը այնքան էլ տեսանելի չի եղել մեր հասարակությանը: Հավատացնում եմ, որ ինչպես մնացած, այնպես էլ այս ոլորտում մեր գործունեությունը այսուհետ լինելու է առավել թափանցիկ:
Կոռուպցիայի դեմ մենք պայքարել ենք, պայքարում ենք և շարունակելու ենք անհաշտ պայքար մղել: Ես դա ապացուցել եմ իմ կենսագրությամբ, իմ աշխատանքով: Հիշեք, թե Հայաստանում, երբ են նման մեղադրանքով ձերբակալվել սովորաբար անձեռնմխելի համարվող պաշտոնյաներ:
Երբ ես ձեզանից քվե էի խնդրում, ես լավ հասկանում էի, որ այս հիմնախնդրի լուծման պատասխանատվությունը նույնպես վերցնում էի ինձ վրա: Իմ գործունեությամբ ես ապացուցել եմ, որ չկա խոստում, որը ես չեմ կատարել:
Կոռուպցիան շատ ավելի խորը երևույթ է, քան կաշառք տալ կամ վերցնելը: Իմ ցանկությունն է կառուցել արդար հասարակություն: Իսկ արդար հասարակությունն այն չէ, որտեղ կաշառք չեն տալիս, արդար հասարակությունն այն չէ, որտեղ կաշառք չեն վերցնում: Արդար հասարակությունն այն հասարակությունն է, որտեղ գործում է օրենքը, որտեղ օրենքի առաջ հավասար են բոլորը:
Գիտեք, թվում է, որ ամենահեշտ լուծումը կարող է լինել հետևյալը, ինչպես շատերն են առաջարկում. սկսել հետևել բոլոր պետական պաշտոնյաներին և անցած դարի 30-ականների արատավոր եղանակով վհուկների որս սկսել: Միգուցե այդ ճանապարհով հնարավոր է մի քանիսին բացահայտել, բայց դա կլիներ ընդհամենը, բժշկական լեզվով ասած, տեղային բուժում: Այս ախտի դեմ, սակայն, անհրաժեշտ է համալիր և հետևողական բուժում: Այս ախտն ունի երկու հարուցիչ. մեկը անպարկեշտ պաշտոնյան է, մյուսը` մեր այն քաղաքացին, ով իր րոպեական խնդիրը լուծելու նպատակով գործարքի մեջ է մտնում այդ պաշտոնյայի և իր խղճի հետ, այնուհետև ամենուր բարձրագոչում է երկրում տիրող կաշառակերության և կոռուպցիայի մասին: Այս արատավոր երևույթի դեմ պայքարի առաջին երեք քայլերն իմ կարծիքով հետևյալն են.
1.Մեր երկրի օրենսդրությունը պետք է լինի այնպիսին, որ պաշտոնյան իր հայեցողությամբ կամայական որոշումներ ընդունելու օրենսդրական հնարավորություն չունենա: Այսինքն, պետք է ոչ թե օրենք գրել կոռուպցիայի դեմ պայքարի մասին, այլև մեր յուրաքանչյուր օրենք պետք է ունենա հակակոռուպցիոն տարր, պետք է առավելապես բացառի կոռուպցիոն ռիսկը:
2.Վարչարարության որակի բարելավում, որը ենթադրում է քաղաքացի-պաշտոնյա առավել քիչ շփում, քանի որ կոռուպցիոն ռիսկերն ավելի նկատելի են այն ոլորտներում, որտեղ քաղաքացիների ու պաշտոնյաների շփումն ավելի շատ է: Սրա ելքը նորագույն տեխնոլոգիաների լայն կիրառումն է կառավարման համակարգում, ինչը ևս նվազեցնում է սուբյեկտիվիզմը:
3.Խիստ վերահսկողություն պետական բոլոր կառույցների աշխատանքի նկատմամբ:
Որպեսզի այս երեք քայլերը առավել արդյունավետ լինեն, ես նաև ակնկալում եմ Ձեր աջակցությունը: Մենք միասնական ջանքերով մեր հասարակության իրավագիտակցությունը պետք է հասցնենք այն մակարդակին, որ առանց կաշառատվության չկա կաշառակերություն: Այստեղ կա նաև հոգեբանական գործոն: Մենք մեր քաղաքացու մեջ պետք է արմատավորենք այն միտքը, որ պետությունը նրա գործընկերն է և ոչ թե՝ թշնամին: Միևնույն ժամանակ մեր հասարակության գիտակցության մեջ պետք է սերմանենք նաև այն կարծիքը, որ կաշառակերությունը ոչ միայն անօրինականություն է, այլև անբարոյականություն:

Այս պատասխանին վերաբերող հարցերը տե'ս comment-ներում:

ԲԼՈԳՈՒՄ ՀՆՉԱԾ ԱՌԱՆՁԻՆ ՀԱՐՑԵՐ Մաս 2

Հարցերը ներկայացվում են առանց խմբագրման

43. Կարեն: Ինչպիսի՞ն եք ուզում հիշվել Հայոց պատմության մեջ որպես Հայաստանի նախագահ:
Ես նախըտնտրական շրջանում այս մասին շատ եմ խոսել, ասել եմ, թե ինչպիսի նախագահ եմ լինելու: Ես կցանկանայի հիշվել, որպես նախագահ, ով կիրականացնի իր ծրագրում առաջարկված բարեփոխումները, ով մեր ժողովրդի կյանքում դրական որակական փոփոխություններ կմտցնի, ով  Ղարաբաղյան հարցին հայանպաստ լուծում կտա:

44. Վահե: կարո՞ղ ենք արդյոք հույս ունենալ, որ գոնե 10 տարուց ձեր դեմքը այլեւս երբեք չենք տեսնի:
Շնորհակալություն, որ իմ համար երկրորդ նախագահական ժամկետ կանխատեսեցիք:

45. Артем Гаспаров: В Армении есть группа блестящих аналитиков-международников: И. Мурадян, Л. Мелик-Шахназарян, А. Айвазян... Скажите, будут ли эти и другие профессионалы привлекаться к государственной и дипломатической работе?

Ես միայն ուրախ կլինեմ, որ պետական համակարգում պատրաստված ու լուրջ կադրեր աշխատեն, սակայն նրանք պիտի առաջարկեն իրենց ծառայությունները: Պետական ծառայությունը բանակ չէ, այնտեղ չեն զորակոչում:

46. Do you know if Kocharyan plans to run for presidency after 8 years?
Արդյո՞ք, ձեր կարծիքով, Քոչարյանը իր թեկնածությունը կդնի 8 տարի անց:
Ուղղեմ ձեզ, նախագահական ընտրությունները ոչ թե 8, այլ հինգ տարի հետո են: Չէի ցանկանա կանխատեումներ անել:

47. есть-ли у Вас дома книги, и если да - читали Вы их? 
Տես պատասխան №49 и 50.

48. Где учатся Ваши дети, чем занимаются в свободное время?
Իմ երեխաները կրթություն են ստացել Հայաստանում: Ավագ դուստրս ավարտել է Երևանի պետական համալսարանը, կրտսերը` դեռ սովորում է:

49. Назовите любимых армянских писателей. Кто из классических героев ближе Вам по духу?
Նրանք շատ են, թե° դասականների, թե° ժամանակակից հայ գրողների թվից: Իսկ եթե պիտի մեկին առանձնացնեմ, ապա դա Չարենցն է: Կարծում եմ, երկրորդ կարծիք չկա, որ նա մեր գրականության պայծառ մեծություններից է: Ընդհանրապես, պիտի ասեմ, որ հրաշալի գրականություն ունենք: Մի քիչ տարօրինակ է, որ հայ գրականության մասին հարցը տալիս եք ռուսերեն:

50. Чем занимаетесь Вы в свободное время?
Կարդում եմ:

51. Кто советует Вам в выборе стиля, одежды?
Հագուստի ընտրությունը ինքս եմ կատարում, չնայած մեկ մեկ լսում եմ ավագ դստերս խորհուրդները:

52. Ходите-ли Вы в церковь?  Если да, то с каких именно пор начали верить в Бога и почему?
Այո: Ես քրիստոնյա եմ ծնունդով, հավատով ու դաստիարակությամբ: Հավատն առ Աստված բացատրություններ չի պահանջում:

53. ax4ik : есть-ли у Вас дома книги, и если да - то кокого цвета??
Ի՞նչ կարող եմ պատասխանել մարդուն, ում համար գրքերի գնահատման չափանիշը գույնն է: 

Collapse )

ԲԼՈԳՈՒՄ ՀՆՉԱԾ ԱՌԱՆՁԻՆ ՀԱՐՑԵՐ Մաս 1

Հարցերը ներկայացվում են առանց խմբագրման 

1.shalapka_m : Верите ли Вы, что наша жизнь сплошной бумеранг? И что "эхо" наших поступков так или иначе настигает нас еще в этой, земной жизни.
Ես համարում եմ, որ կյանքում պետք է բարիք գործել, իսկ թե այն բումերա՞նգ է, թե՞ ոչ յուրաքանչյուրն իմանում է կյանքի վերջում: 

2.shalapka_m : Позиционируете ли Вы себя христианином. Если да, то насколько часто Вы открывайте "Слово Божье". И насколько законы Библии живы (или будут жить) в Вашей жизни - дома или на работе.
Ես քրիստոնյա եմ, և դա դիրքորոշում չէ, այլ կենսաձև, սկզբունքներ, որոնք թանկ են ինչպես իմ, այնպես էլ, հուսով եմ, ձեզ համար: 

3.shalapka_m : Назовите 5 прочитанных Вами книг, которые перевернули или хоть как-то повлияли на Ваш внутренний мир.
Յուրաքանչյուր գիրք, որ ես կադացել եմ իմ վրա որոշակի ազդեցություն է ունեցել: Հենց այդ պատճառով էլ ես ընտրել եմ իմ մասնագիտությունը: Իսկ վերջին գիրքը, որի ընթերցանությունը նոր եմ ավարտել Թոմաս Ֆրիդմանի ՙԱշխարհը հարթ է: Քսանմեկերորդ դարի համառոտ պատմություն՚ ուշագրավ աշխատանքն է: 

4.gost_474_90 : Знакомы ли Вы с интернет-форумами и армянской блогосферой? Если да, то какое впечатление они у Вас оставили?
Մի քիչ ծանոթ եմ, ընդհանուր առմամբ` դրական: 

5.What do u think about tragic events and azeri genocide by Dashnaksutyun and bolsheviks in Baku, Azerbaijan, in 1918 ?
Ի՞նչ եք կարծում Դաշնակցության ու բոլշևիկների կողմից Բաքվում 1918թ. կազմակերպած ադրբեջանցիների ցեղասպանության մասին:
1918թ. տեղի է ունեցել ճիշտ հակառակը, կոտորվել է Բաքվի հայ բնակչությունը: 

6.iamtankist : Господин Президент, не подскажете как пропатчить KDE под BSD?
Мне знающие люди посоветовали не заморачиваться с патчами, а ставить из портов. 

7.hayk :  И как Вы относитесь к пробуждению Ктулху?
Հանգիստ: 

8.Уважаемый президент, есть ли в Ереване синагога и на какой улице она находится?
Կա: 

9.agevaz_vaz : Можно ли рассчитывать на то, что когда этот "диалог" с интернет-общественностью закончится, Ваш кабинет тихо покинет просторы ЖЖ, "делать дела" где-нибудь в реале, оставив виртуал на нашу долю, а?
Արդեն հոգնեցրե՞լ եմ:  

10.Միջազգայնագետ: Ի՞նչ եք կարծում, հնարավոր է ՀՀ Կառավարության անդամներին, ի նկատի ունեմ բարձրաստիճան պաշտոնյաներին և նաև մարզպետերին, նշանակել ոչ թե իրենց մականունների գրավչության և բարեկամ-խնամի հարաբերությունների համաձայն, այլ` ըստ իրենց գիտելիքների և արժանիքների: Կան օրինակ երկրներ, որտեղ թեկնածուն պետք է համապատասխանի որոշակի չափանիշների կամ ասենք IQ թեստ հանձնի:
Միգուցե հնարավոր է: Ես բարձրաստիճան պաշտոնյաներ նշանակելիս առաջնորդվում եմ մասնագիտական կարողություններով և ոչ թե մականուններով կամ խնամի-բարեկամ հարաբերություններով: Իսկ նման բան արդեն կա, քաղաքացիական ծառայողները երեք տարին մեկ անգամ պարտադիր քննություն են հանձնում:
Collapse )

(no subject)

Հարգելի այցելու,
Համացանցային հարցազրույցի համար ստացվել են աննախադեպ թվով հարցեր ու առաջարկներ, որոնց մի մասի պատասխանները ես տվեցի հեռուստատեսությամբ: Ինձ ներկայացված այլ հարցեր մշակվել, դասարակարգվել ու հանձնվել են ինձ պատասխանի համար: Ես մշակում եմ ընդհանրական պատասխաններ ու առաջիկա օրերին, շարունակաբար, համապատասխան թեմատիկայով այդ պատասխանները կլինեն իմ բլոգի էջերում: 

Հարգանքով,
Սերժ Սարգսյան 

Dear reader,
We have received an unprecedented number of questions and comments for my internet interview. I have answered to a big part of them during my TV interview. All your questions have been processed and now I’m preparing big and general answers to them, which you will read continuously on the pages of my blog within the following days.

Best regards,
Serzh Sargsyan

Дорогие посетители,
Мы получили беспрецедентное количество вопросов и комментариев на интернет-интервью, на часть которых я ответил в телеэфире. Все ваши вопросы сейчас обработаны, классифицированы и  переданы мне для ответов. Сейчас я работаю над ответами,  которые в ближайшие дни, постепенно будут публиковаться в моем блоге. 

С уважением,
Серж Саргсян

Հարցազրույցի սղագրություն Մաս 2

33. -Որքա՞ն է զոհերի եւ վիրավորների իրական թիվը։
-Այդ փաստը կրկին խոսում է այն մասին, որ մարդիկ դադարել են ընդհանրապես՝ հավատալ։ 8 հոգի է զոհվել՝ 7 քաղաքացիական անձ եւ մեկ սպա։ Վիրավորվել է մինչեւ 210 իրավապահ եւ մինչեւ 50 քաղաքացիական անձ։ Չեմ ուզում ավելի մանրամասնել, որովհետեւ մշտապես դատախազությունը, քրեական գործ վարող հատուկ քննչական մարմինը տեղեկատվություն է տալիս այդ մասին, եւ քանի որ մեր քաղաքացիները շատ ուշադիր են հետեւում այդ լուրերին, չեմ ուզում թյուրիմացության մեջ գցել, բայց փաստ է, որ ուղղակի՝ անհնար է թաքցնել զոհը։ Ես հիշում եմ՝ 2000-ական թվականների սկզբներին, երբ մենք, որպես պաշտպանության նախարարություն, հայտարարում էինք, թե քանի զոհ ենք ունեցել տարվա ընթացքում, շատ մարդիկ իներցիայով ասում էին՝ սրանք ճիշտ թվեր չեն, մինչեւ ժամանակի ընթացքում 10 անգամ ստուգեցին։ Այդ թվերն ազգանուններով, անուններով տեղակայված էին մեր կայք-էջում, եւ ի վերջո՝ մարդիկ հավատացին, որ պաշտպանության նախարարությունը չի կարող սուտ տեղեկություններ տալ, որովհետեւ մարդուն ուղղակի չես կարող ընտանիքից վերցնել եւ թաքցնել։ Եվ ընդհանրապես՝ քի՞չ է 8 զոհը։ Այդ հարցը տվողները զուտ հետաքրքրասիրությունից դրդվա՞ծ են խոսում այդ մասին, թե՞ համարում են, որ քիչ է։ Մեկն էլ շատ կլիներ։
Collapse )

Հարցազրույցի սղագրություն Մաս 1

ՀՀ նորընտիր նախագահ, ՀՀ վարչապետ Սերժ Սարգսյանի հարցազրուցը - 13.03.2008թ.

ՀՀ նորընտիր նախագահ, ՀՀ վարչապետ Սերժ Սարգսյանը երեկ ավելի քան երկու ժամ տեւած հարցազրույցի ժամանակ պատասխանել է համացանց օգտագործողների եւ մեր քաղաքացիների շուրջ 8 տասնյակ հարցերի՝ խոստանալով նոր կառավարության ձեւավորումից հետո եւս նույն ձեւաչափով կազմակերպել նույնպիսի հարցազրույց։ Հարցերը հիմնականում վերաբերել են Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակին, արտաքին քաղաքականությանը, տնտեսությանը, սոցիալական եւ երիտասարդության խնդիրներին, մարտի 1-ի իրադարձությունների կազմակերպիչներին ու բոլոր մեղավորներին պատասխանատվության ենթարկելուն, կոռուպցիայի եւ մենաշնորհների դեմ պայքարին եւ այլն։ Ստացվել են նաեւ Սերժ Սարգսյանին ուղղված բազմաթիվ բարեմաղթանքներ եւ դիմումներ։ Մնացած բոլոր հարցադրումներին Սերժ Սարգսյանի պատասխանները առաջիկա մեկ շաբաթվա ընթացքում կտեղադրվեն այն ինտերնետային կայքերում, որոնց միջոցով հավաքագրվել են հարցերը։
Նշենք, որ ընդհանուր առմամբ ուղարկվել է շուրջ երեք հազար հարց։
Այսօր ներկայացնում ենք հարցազրույցից մի հատված։

1. -Ինչու՞ որոշեցիք այս ձեւաչափով պատասխանել հանրությանը հետաքրքրող հարցերին։
-Նախընտրական ժամանակաշրջանը եւ ընդհանրապես՝ կյանքը ցույց է տալիս, որ համացանցը Հայաստանում եւս դարձել է կարծիք ձեւավորող մեխանիզմ։ Բացի այդ՝ ես կարծում եմ, որ սա շփման այն ձեւն է, երբ պատասխանողը պարտավոր է եւ պատասխանելու է անխտիր բոլոր հարցերին, իսկ հարց տվողները կարող են չներկայանալ եւ անանուն հարցեր ուղղել։ Այսօր ստեղծված իրավիճակում կարծում եմ՝ սա ամենաընդունելի ձեւն է։ Կարող են լինել հարցեր, եւ վստահ եմ՝ լինելու են, որոնք, լինելու են շատ սուր, որոնք իմ ականջը չեն շոյելու, եւ նաեւ այս պատճառով է, որ ես ընտրել եմ մեր ժողովրդի ակտիվ մասի հետ շփման այս ձեւը։
Collapse )